درک مفهوم استهلاک برای برآورد درآمد و هزینه ها استفاده می شود و در ترازنامه حسابداری باید حتما درج شود تا حساب تی شرکت تراز شود. اهمال در محاسبه استهلاک باعث نامتوازن شدن ترازنامه و ایجاد اشکال حسابداری در حساب های شرکت خواهد شد. به همین دلیل هر حسابدار و حسابرسی باید این مفهوم و روش محاسبه ی آن را بداند.
استهلاک چیست؟
روشی در حسابداری که با استفاده از آن طول عمر مفید دارایی های و اموال شرکتی را محاسبه می کنند.
به کاهش کمیت و کیفیت و ارزش یک دارایی در طول زمان و به صورت ماندگاراستهلاک می گویند. استهلاک آسیب گریز ناپذیر و طبیعی برای هر چیزی در دنیاست.
مفهوم استهلاک به زبان ساده
زمانی که یک دارایی (بلند مدت) توسط شرکت خریداری می شود، به عنوان هزینه ی حسابداری در صورت سود و زیان نمی آورند. این دارایی باید در بخش دارایی های ترازنامه به عنوان دارایی مشهود یا نامشهود ثبت شود. زیرا ممکن است شرکت چندین سال از آن دارایی برای تولید درآمد استفاده کند و طبق اصل تطابق در حسابداری تعهدی، هزینه‌ها باید بدون در نظر گرفتن زمان پرداخت در دوره‌ای که به وقوع پیوسته، ثبت شود.
به عنوان مثال، فرض کنید شرکت کاله، تجهیزات جدیدی به مبلغ 100 میلیارد تومان برای خط تولید محصول جدید خود خریداری کرد. طبق گفته ی فروشنده، با این تجهیزات می توان 100 هزار واحد محصول تولید کرد (مثلا 100 هزاربستنی).
اما شرکت کاله در اولین سال، تنها 2 هزار واحد محصول تولید کرده و می فروشد. بنابراین فقط 2% از توان تولیدی تجهیزات استفاده شده. و با توجه به اصل تطابق، می تواند 2 میلیارد تومان به عنوان هزینه ی استهلاک دارایی (تجهیزات جدید) در صورت سود و زیان ثبت کند و 98 میلیارد باقی مانده در ترازنامه باقی می ماند.
علل استهلاک
دارایی به دو دلیل مستهلک می شود: به دلیل کلنگی و استهلاک طبیعی. منظور از استهلاک طبیعی این است که در طول استفاده از دارایی قسمت های از آن مستهلک می شود. اما استهلاک کلنگی به دلیل از دست دادن ارزش آن دارایی به خاطر وجود دارایی دیگر است.
اما هر وسیله یا دارایی به علت های مختلف دیگر مستهلک می شود که در علل استهلاک باید به موارد زیر اشاره کرد.
- گذشت زمان
- فرسودگی به خاطر استفاده از دارایی
- عدم کفایت
- زنگ زدگی و پوسیدگی
- مال تقلبی
نکته ی مهم: تمامی علل بیان شده طبیعی است و خراب شدن هر وسیله ای به علت استفاده نادرست از آن باشد، استهلاک گفته نمی شود بلکه خراب ناشی از استفاده نادرست است.
متغیرهایی که در محاسبه استهلاک باید مد نظر قرار بگیرد:
۱) بهای تمام شده دارائیها در زمان تحصیل، با تجدید ارزیابی آنها در دوره های آتی
۲) عمر مفید مورد انتظار دارایی به صورت:
الف) دوره های زمانی، سال، ماه
ب) جمع ساعات کارکرد
ج) جمع تعداد محصول قابل تولید
۲-۱) عوامل موثر در برآورد عمر مفید یک دارایی:
- امکانات بالقوه دارایی مورد نظر (ظرفیت یا میزان تولید فیزیکی مورد انتظار)
- فرسودگی و خرابی مورد انتظار
- نابابی ناشی از تغییر تقاضا و پیشرفت تکنولوژی (دمده)
- برنامه های واحد تجاری برای نحوه استفاده، تعمیر و نگهداری دارایی ثابت
۳) ارزش اسقاط یا ارزش تصفیه دارایی در پایان عمر مفیددارایی
در مقاله ی ثبت های حسابداری به انواع ثبت های حسابداری پرداختیم.
با ما در تلگرام و اینستاگرام همراه باشید.
بدون دیدگاه